Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. . Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Bьtьn tьrlere saygэm var. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Эnюallah dьzelir. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Bana "Sen kemana" dediler. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. O da kabul etti. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Цrneрin bakkala giderken. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. . O rahatsэz oluyordu. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Эntihara kadar gidebilirdim. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. . Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Kitap ve gazete okumayэ da. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Tiyatroda, operada, sinemada. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. . Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Beni зok etkiledi. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Ne gelen oldu ne de giden. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Okul Эstanbul'daydэ. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. "Hani юarkэ"" diye sordum. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Юimdi de Эsrail-Filistin. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. . Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Orada doрdum. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Beni onun yanэna verdiler. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Enstrьman црrenmek зaba ister. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Bunlarsэz yapamam. Onlarla iftihar ediyorum. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Saim Akзэl. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. . Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. . Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. . MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Dr. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. . Borusan bunlardan biridir. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Okul Эstanbul'daydэ. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Юimdi de Эsrail-Filistin. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Эnюallah dьzelir. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Saim Akзэl. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. . Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. . BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Цrneрin bakkala giderken. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Dr. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Ne gelen oldu ne de giden. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Bunlarsэz yapamam. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. "Hani юarkэ"" diye sordum. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Эntihara kadar gidebilirdim. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. O rahatsэz oluyordu. . Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. . Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. . Beni onun yanэna verdiler. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Borusan bunlardan biridir. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. . Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Beni зok etkiledi. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Enstrьman црrenmek зaba ister. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Bьtьn tьrlere saygэm var. Kitap ve gazete okumayэ da. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. . Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Bana "Sen kemana" dediler. . O da kabul etti. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. . Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Orada doрdum. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Tiyatroda, operada, sinemada. Onlarla iftihar ediyorum.